A "proba" que tamén Rosalia era "Galitaliana" nos Cantares Gallegos...

Fai dos días, retomei nas mans o libro dos Cantares Gallegos, que non acabei, e relendo, dinme conta do que Rosalía de Castro, no prologo aos Cantares Galegos, dicía, arredor do 1860, da súa Galicia, defendendo con decisión a beleza dos espazos naturais e a identidade do pobo:

"[...] eu non podo menos de indignarme cando os fillos desas provincias que Dios favoreceu en fartura, pero non na belleza dos campos, búlranse desta Galicia competidora en clima e galanura cos países máis encantadores da terra, esta Galicia donde todo é espontáneo na natureza e en donde a man do home cede o seu posto á man de Dios.      

Lagos, cascadas, torrentes, veigas froridas, valles, montañas, ceos azues e serenos como os de Italia, horizontes nubrados e melancónicos anque sempre hermosos como os tan alabados da Suiza, ribeiras apacibres e sereniñas, cabos tempestuosos que aterran e admiran pola súa xigantesca e xorda cólera.... mares imensos... ¿Que direi mais? Non hai pruma que poida enumerar tanto encanto reunido. A terra cuberta en tódalas estacións de herbiñas e de frores, os montes cheios de pinos, de robres e salgueiros, os lixeiros ventos que pasan, as fontes i os torrentes derramándose fervedores e cristaíños, vran e inverno, xa polos risoños campos xa en profundas e sombrisas hondanadas... Galicia é sempre un xardín donde se respiran aromas puros, frescura e poesía...[...]"

O xardín da casa de Rosalía de Castro, Padrón.

Foi ver a súa casa o ano pasado, en xuño, cando acabei mi camino polas rias Baixas, antes de volver á Santiago.
Ter visto que ela compara a beleza de Galicia coa de Italia, fai mais de un século, éncheme o corazón aínda mais de respecto para ela, agradecemento, e fame sentir unha vez mais Galicia un pouquiño como se fora a miña terra.

Un detalle da casa.

Iria Flavia.

Rosalia de Castro è forse la poetessa più conosciuta e amata, e probabilmente la più grande, di Galizia. Ha scritto le prime sue opere in galiziano, difendendo la sua lingua e l'identità del suo popolo in un tempo in cui la Galizia e i galiziani erano guardati dal resto di Spagna con un certo grado di snob (senza alcuna ragione, come spiega fra l'altro Rosalía). La forza, il temperamento, il coraggio con cui lei scrive mi sorprendono, pensando che era una donna e che scriveva a fine '800. Ci teneva a scrivere in galiziano, chiedendo perdono ai puristi della lingua per gli errori grammaticali da lei commessa "senza grammatica e regole di nessun tipo, il lettore incontrerà molte volte mancanza di ortografia, versi dissonanti all'orecchio di un purista; [...] misi la maggior attenzione nel riprodurre la vera essenza del nostro popolo, e penso que in parte ci sono riuscita ". Era la lingua con cui la gente comune si esprimeva e comunicava, e quindi rappresentativa di una identità popolare, più di un trattato di filologia.

Síntome bastante próxima ao sentimento que empuxa Rosalía cando fala da súa terra:

"[...]unida a unha fonda ternura, a un arrulo incesante de palabriñas mimosas e sentidas, forman a maior belleza dos nosos cantos populares. Á poesía gallega, toda música e vaguedade, toda queixas, sospiros e doces sonrisiñas, mormuxando unhas veces cos ventos misteriosos dos bosques, brilando outras co raio de sol que cai sereniño por enriba das auguas dun río farto e grave que corre baixo as ramas dos salgueiros en frol, compríalle para ser cantada un esprito subrime e cristaíño, si así o podemos decir; unha inspiración fecunda como a vexetación que hermosea esta nosa privilexiada terra; e, sobre todo, un sentimento delicado e penetrante, para dar a conocer tantas bellezas de pirmeiro orden, tanto fuxitivo raio de hermosura como se desprende de cada costume, de cada pensamento escapado a este pobo [...]"

Aquí os deixo unha canción de Amancio Prada, coas palabras da poesía de Rosalía. Outro estilo, o sentimento romántico,  lo cal quizais agora, que todos vamos de presa e que estamos gobernados pola globalización, o mercado libre, nos parece tan afastado da nosa maneira de vivir as cousas e as relacións co que temos arredor...